2017’deki ICO patlamasını hatırlıyor musunuz? Çok sayıda borsa listesi bir tokenı astronomik boyutlara taşıyabildiği günleri? Binance’te listeleneceği duyurulan bir altcoin’in yüzde 100’ün üzerinde yükselmesi şaşırtmazdı. Ancak şimdi, durum değişmiş gibi duruyor. Binance listelemeleri bireysel yatırımcıların hayalleri için bir mezarlığa mı dönüşüyor?
Binance listelemeleri, artık heyecan yaratmıyor
Araştırmacı Flow (@tradetheflow_ on X) tarafından yakın zamanda yapılan bir analiz endişe verici bir tablo çiziyor. Son altı ayda Binance’te listelenen 31 tokene bakıldığında yalnızca dördünün listelendiği günden bu yana fiyatında artış yaşandığı görülüyor. Bunlar ORDI (%261,9), JTO (+%62), JUP (+%58), WIF +%117. Geri kalan? Kırmızı bir deniz, bazı tokenlar değerlerinin %60’ından fazlasını kaybediyor. En büyük düşüşler arasında NFP (-%62), PORTAL (-%69), AEVO (-%68), SAGA (-%63), DYM (-%55), AXL (-%55), BOME (-%55), W (-%58) yer alıyor. Binance bu tokenleri listelediğinde ortalama FDV 4,2 milyar dolara kadar çıkıyordu.
Bu eğilim, kripto para birimi ortamında temel bir değişime işaret ediyor gibi görünüyor. Eskiden, genellikle tutkulu bireyler ve küçük topluluklardan oluşan ilk yatırımcılar, token rallilerini ateşledi. Bugün hikaye değişti. Girişim Kapitalistleri (VC’ler) ile Binance gibi büyük kripto para borsaları arasında simbiyotik, ancak potansiyel olarak sömürücü bir ilişki olduğunu öne süren ilgi çeken bir terim olan “VC + CEX karteli” dikkat çekti.
‘VC+CEX kartelliği’ nedir?
Teori şu şekilde ilerliyor: Risk sermayedarları yeni başlayan projeleri destekliyor ve onları mümkün olan en yüksek tam seyreltilmiş değerlemeyle (FDV) Binance gibi 1. kademe borsalarda listelenmeye zorluyor. Bu şişirilmiş değerleme tek bir amaca hizmet ediyor: Bireysel yatırımcıların heyecanından yararlanarak risk sermayedarları ve içerdekiler için bir çıkış stratejisi sağlamak.
Veriler bu iddiayı destekliyor gibi görünüyor. Geçtiğimiz altı ayda Binance’te listelenen tokenlerin ortalama FDV’si baş döndürücü bir rakam olan 4,2 milyar dolara ulaştı, bazıları ise akıllara durgunluk veren 11 milyar dolara ulaştı. Çoğu zaman bu projeler önemli bir kullanıcı tabanından ya da güçlü, organik bir topluluktan yoksundur. Sonuç? Felaket.
Bireysel yatırımcılar “kenarda” mı kalıyor?
Her yeni Binance listelemesine eşit miktarda yatırım yaptığınız bir portföy hayal edin. Son altı ayda %18’lik bir kayıpla karşı karşıya kalacaksınız. Bu, Binance’te faaliyete geçmenin artık güçlü bir yatırımı garanti etmediğini gösteriyor; büyüme potansiyeli kaynağında sıkıştırılmış gibi duruyor. Bunun yerine, bu listelemeler öncelikle erken yatırımcıların duruyor bireysel yatırımcılardan para kazanmaları için bir araç olarak işlev görüyor gibi görünüyor. Kaliteli erken aşama yatırım fırsatlarına erişim eksikliği, bireyselleri dezavantajlı bir durumda bırakıyor. Zira şişirilmiş değerlemeler ve asgari düzeyde durum tespiti yoluyla sömürülmeye hazır hale geliyor.
Sonuçları? Token fiyatları kan kaybediyor, piyasanın dikkatini çekemiyor (mindshare), sonuçta yavaş ve acı verici bir çöküşe yol açıyor. Bu eğilim, kripto para piyasalarının geleceği için kritik soruları gündeme getiriyor. Demokratikleşme ideali sönüyor mu? Risk sermayedarları ve borsalar kararları verirken bireysel yatırımcılar kenarda mı kalıyor? Bunu zaman gösterecek.